ท่ามกลางสถานการณ์การระบาดของ Covid-19 นอกจากความเสี่ยงในการติดเชื้อแล้ว เชื่อว่าหลายท่านยังคงมีความกังวลเกี่ยวกับการฉีดวัคซีน Covid-19 อย่างมาก เนื่องจากการเสพข้อมูลผ่านทางสื่อออนไลน์ต่าง ๆ จนอาจเกิดความลังเลในการรับวัคซีน อย่างไรก็ตาม แม้การฉีดวัคซีน Covid-19 จะไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อ Covid-19 ได้ 100% เช่นเดียวกับวัคซีนอื่น ๆ แต่วัคซีนโควิดจะช่วยสร้างภูมิคุ้มกันและลดความรุนแรงของการติดเชื้อที่อาจนำไปสู่การสูญเสียชีวิตได้ ดังนั้น การฉีดวัคซีน Covid-19 จึงถือเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างมาก โดยทุกท่านสามารถศึกษาขั้นตอนการเตรียมตัวก่อนไปฉีดวัคซีนและปฏิบัติตนตามวิธีเตรียมตัวก่อนไปฉีดวัคซีน Covid-19 เพื่อให้มีความมั่นใจ ปราศจากความกังวล และช่วยป้องกันผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น
วิธีเตรียมตัวก่อนไปฉีดวัคซีน ระหว่างฉีดวัคซีน และหลังฉีดวัคซีน Covid-19
เพื่อให้การรับวัคซีน Covid-19 เป็นไปอย่างปลอดภัยและเกิดประสิทธิภาพสูงสุด ผู้เข้ารับการฉีดวัคซีน Covid-19 ควรปฏิบัติตามวิธีเตรียมตัวก่อนไปฉีดวัคซีนอย่างเคร่งครัด พร้อมศึกษาขั้นตอนการเตรียมตัวก่อนไปฉีดวัคซีน ระหว่างฉีดวัคซีน และหลังการฉีดวัคซีนอย่างละเอียด ซึ่งจะช่วยลดอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นตามแนวทางดังนี้
วิธีเตรียมตัวก่อนการฉีดวัคซีน 2 วัน
- งดการออกกำลังกายหนัก ๆ ก่อนการเข้ารับการฉีดวัคซีน Covid-19
- งดชา กาแฟ คาเฟอีน รวมถึงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
- ทำจิตใจให้ผ่อนคลาย ไม่เครียดหรือกังวล และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
- ผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือมียาประจำที่ต้องรับประทานทุกวัน ควรปรึกษาแพทย์ประจำตัวก่อนเข้ารับการฉีดวัคซีน Covid-19
- หากมีอาการป่วย มีไข้ หรือมีอาการเจ็บป่วยอื่น ๆ ควรเลื่อนการฉีดวัคซีนออกไปก่อนประมาณ 1-2 สัปดาห์ หรือจนกว่าจะหายดี
วิธีเตรียมตัว ณ วันที่เข้ารับการฉีดวัคซีน
- สวมเสื้อผ้าสบาย ๆ ที่สะดวกต่อการฉีดวัคซีน
- รับประทานอาหารให้เรียบร้อย และดื่มน้ำอย่างน้อย 3-5 แก้ว ก่อนเข้ารับการฉีดวัคซีน Covid-19
- แจ้งข้อมูลทางสุขภาพที่สำคัญให้แพทย์ทราบก่อนฉีดวัคซีนโควิด อาทิ โรคประจำตัว ประวัติการแพ้ยาหรือวัคซีน การตั้งครรภ์ หรือข้อมูลอื่น ๆ
- เลือกฉีดวัคซีน Covid-19 กับแขนข้างที่ไม่ถนัด
- รอสังเกตอาการข้างเคียงอย่างน้อย 30 นาที หากพบอาการผิดปกติ เช่น ชาครึ่งซีก ปากเบี้ยว พูดไม่ชัด แขนขาอ่อนแรง ให้รีบแจ้งเจ้าหน้าที่ทันที
- สำหรับผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงและโรคจิตเวชสามารถทานยาได้ตามปกติ ส่วนผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวที่จำเป็นต้องทานยาประเภทยากดภูมิหรือยาที่มีผลทำให้หลอดเลือดหดตัว เช่น ยารักษาโรคไมเกรน กลุ่ม Ergotarmine หรือผู้ที่เป็นโรคเลือดออกได้ง่าย ควรแจ้งให้แพทย์หรือเจ้าหน้าที่ทราบก่อนเข้ารับการฉีดวัคซีน
วิธีปฏิบัติตนหลังฉีดวัคซีน Covid-19
- ไม่ออกกำลังกายหลังเข้ารับการฉีดวัคซีนโควิด-19 อย่างน้อย 2 วัน
- งดการเกร็งแขน ใช้แขนข้างที่ฉีด หรือการบีบนวดบริเวณที่ฉีดวัคซีน
- หากมีอาการปวดเมื่อหรือมีไข้ สามารถทานยาพาราเซตามอลขนาด 500 มก. ได้ครั้งละ 1 เม็ด ทานซ้ำได้ทุก 6 ชั่วโมง
- งดการใช้ยาในกลุ่ม Brufen, Arcoxia, Celebrex, Cafergot, Relpax โดยเด็ดขาด
- หมั่นสังเกตอาการผิดปกติที่เกิดขึ้นตลอด 72 ชั่วโมงหลังเข้ารับการฉีดวัคซีน Covid-19 หากมีอาการข้างเคียงที่รุนแรง ให้ติดต่อโรงพยาบาลใกล้บ้าน หรือสายด่วน 1669
แพ้วัคซีนโควิด-19 อาการแบบไหน?
หลังการเข้ารับการฉีดวัคซีน ผู้เข้ารับการฉีดวัคซีนควรสังเกตอาการข้างเคียงหรือความผิดปกติที่เกิดขึ้น ซึ่งอาจหมายถึงอาการแพ้วัคซีนโควิด-19 อย่างไรก็ตาม การมีอาการข้างเคียงไม่ได้แปลว่าคุณจะต้องแพ้วัคซีน Covid-19 เสมอไป ซึ่งอาการข้างเคียงและอาการแพ้มีความแตกต่างกันดังนี้
อาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีนโควิด-19
อาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีน Covid-19 คือ อาการที่แสดงว่าวัคซีนกำลังกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันเพื่อป้องกันการเจ็บป่วย ส่วนมากมักมีอาการไม่รุนแรง และอาการจะหายได้เองเมื่อผ่านไปสักระยะหนึ่ง โดยอาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีนโควิด-19 มีดังนี้
- มีไข้ต่ำ ๆ
- คลื่นไส้
- อ่อนเพลีย
- ปวดศีรษะ
- ปวดเมื่อยตามเนื้อตัว
- รู้สึกร้อน บวม แดงบริเวณที่ฉีด
- มีอาการชาเฉพาะที่
อาการแพ้วัคซีนโควิด-19
ส่วนอาการแพ้วัคซีนโควิด-19 นั้นเกิดจากการที่ร่างกายตอบสนองภูมิคุ้มกันต่อวัคซีนอย่างผิดปกติ ซึ่งอาจเกิดได้จากการฉีดวัคซีนหรือเกิดจากความเครียด ความกลัว ความกังวล ซึ่งมักพบอาการดังต่อไปนี้
- มีไข้สูง
- ปวดศีรษะอย่างรุนแรง
- หลอดลมตีบ หายใจลำบาก
- เจ็บหน้าอก
- มีจุดเลือดออกจำนวนมาก
- มีผื่นหรือผื่นลมพิษขึ้นตามร่างกาย
- อาเจียนมากกว่า 5 ครั้ง
- ปากเบี้ยว กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- ชัก หมดสติ
- หน้ามืด เป็นลม
หากพบอาการแพ้วัคซีน Covid-19 เหล่านี้หลังเข้ารับการฉีดวัคซีน ไม่ควรนิ่งนอนใจ ให้รีบไปโรงพยาบาลทันที หรือสามารถติดต่อได้ที่เบอร์ 1669
หลังการเข้ารับการฉีดวัคซีน Covid-19 เข็มแรก ทุกท่านยังคงต้องเตรียมร่างกายให้พร้อมสำหรับการฉีดวัคซีนเข็มที่สองเพื่อช่วยกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยปฏิบัติตามขั้นตอนการเตรียมตัวก่อนไปฉีดวัคซีนและใช้วิธีเตรียมตัวก่อนไปฉีดวัคซีน ระหว่างฉีดวัคซีน และหลังฉีดวัคซีน Covid-19 เช่นเดียวกันกับการฉีดวัคซีนเข็มแรก และแม้ว่าจะได้รับวัคซีน Covid-19 ครบทั้งสองเข็มแล้ว ก็ยังต้องเฝ้าระวังการติดเชื้ออย่างเคร่งครัดทั้งการสวมหน้ากากอนามัย เว้นระยะห่าง และล้างมือบ่อย ๆ ต่อไป